- آغاز جنگ در نیروی هوایی چگونه بود ؟

با اولین اقدام ناجوان‌مردانه دشمن در حمله به پایگاه های هوایی، سیستم کنترل، فرمانده و شبکه های کشور، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران عملا درگیر نبرد شد. نیرویی که به هیچ وجه تمهیدات و پیش بینی های لازم را برای مقابله با تهدیدات دشمن به عمل نیاورده بود ولی علی رغم تمامی محدودیت های ناشی از آماده سازی ، سازماندهی و حصر اقتصادی ، خلبانان شجاع نیروی هوایی تنها به فاصله دوساعت پس از اولین حمله هوایی به دشمن در بعد ظهر 31 شهریور ماه 1359 دو پایگاه مهم هوایی عراق به نام های پایگاه هوایی ( الرشید در بغداد ) و ( شعیبه در حومه خاک بصره را آماج حملات کوبنده بمباران سنگین خود قرار داده و صدمات جبران ناپذیری به این دو پایگاه وارد کردند .

کارشناسان و تحلیل گران نظامی صدام که انتظار چنین حملاتی را بلافاصله از سوی ایران نداشتند و هنوز سرگرم بحث و گفت وگو در مورد چگونگی انجام حملات هوایی بودند در اولین ساعات بامداد روز یکم مهرماه 1352 با به پرواز درآمدن نزدیک به 200 فروند هواپیمای جنگنده و عبور 140 فروندکه از آن ها و بمباران پایگاه ها و مراکز عمده و مهم از جمله پایگاه الرشید  ؛ المثنی ، هبانیه ، ناصریه ، شعیبه ، موصل ، کرکوک و امل قصر و پل های ارتباطی تنومه عراق اولین پاسخ مناسب و دندان شکن ایران را به تجاوز خوددریافت کردند . این اقدام شجاعانه نیروی هوایی موجب انهدام بخش قابل ملاحصه ای از هواپیماها ، نیروهای نظامی و دیگر تجهیزات هوایی عراق در زمین شد و دراثر این حملات که در نوع خود یکی از هماهنگ ترین و بی سابقه ترین حملات نظامی در دنیا بود تمامی تحلیلگران سیاسی و نظامی داخلی و خارجی به وحشت و هراس افتادند.

- عملکرد نیروی هوایی در جنگ تحمیلی چگونه بود ؟

وقتی به سال های گذشته نگاه می کنیم در آن قهرمانی و رشادت های عجیبی را میبینیم . ابتدا تصور می شد که زمان جنگ کوتاه باشد زیرا قبل از آن حتی از طرف یک ابرقدرت نیز یک جنگ منطقه ای طولانی رخ نداده بود . از آن طرف هم نیروی هوایی در اول جنگ آماده ترین و متعدد ترین واحد نظامی جمهوری اسلامی بود نیروی های سطحی ما نمیتوانستند به خاطر تحولات ناشی از پیروزی انقلاب به سرعت خودشان را بازسازی کنند

سپاه و بسیج  تشکل لازم را نیافته  و نیروهای مردمی  پراکنده بودند ، آن روزها واقعا جنگ های سختی داشتیم و خیلی از عزیزانمان را هم از دست دادیم . ما واقعا به جنگ تانک‌ها رفتیم .

در کنار آن ، کارهای لجستیکی و پدافندی هم بوده در زمینه های پیشتیبانی ، تعمیر و نگهداری یک جنگ دیگری به نام ( جنگ در مقابل حصر نظامی ) وجود داشت . در این مرجله ما میبینیم نیروی هوایی تبدیل به نیرویی می شود که هم ضربه می زند و هم ضربه می خورد ، اما از میدان خارج نمی شود . در خالی که تمام دنیا روبه رویش ایستاده است تا از این نیرو چیزی باقی نماند و نتواند عرض اندام کند .

من فکر میکنم آسیب پذیرترین بخش نیروهای نظامی ما در مقابل فشار ابرقدرتها نیروی هوایی بود ، چون این نیرو صاحب یک تکنولوژی فوق العاده مدرن بود که مستشاران ،  آن را نیمه کاره رها کرده و رفتند . بسیاری از تجهیزات هنوز از بسته بندی خارج نشده بود . هنوز سیستم ها به کار نیفتاده بود ، کتابها ، مدارک و دستورالعمل ها همه را بردند و یا به آتش کشیدند ، همه اینها در جهت این بود که ما فلج بشویم و آنها صبح روز بعد برگردند . جوب چنین جنگی باید از بینش بالایی برخوردار می بود ، بازنگهداشتن جوانان شجاع در مقابل حملات دشمن و اینکه حرکات مقطعی و بدون مطالعه انجام ندهند برای ما یکی از سخت ترین و ناگوارترین مراحل جنگ بود . من شاهد بودم که خلبانانی به سر و روی خودشان می کوبیدند و اجاز می خواستند تا پرواز کنند ، اما چون حرکتشان دور از فرم و احتیاط بود به آنها توصیه به صبر می کردیم . ما حساب می کردیم سالها باید در برار این دشمن ایستاد . امروز می توانستیم محکم بایستیم ، اما فردا را چه کنیم . همیشه وقتی از ما امکانات می خواستند میگفتیم برای چند وقت میخواهید ؟ مدت را بگویید تا بگوییم که چه برایتان انجام می دهیم .

این هم یک مرحله از چنگ بود که واقعا توانستیم بساری از معضلات پشتیبانی ، تعمیر و نگهداری را حل کنیم . ضمن آن که خودمان خیلی کارهای جدیدی  انجام دادیم ، بهترین حاصل جنگ تحمیلی برای نیروی هوایی این بوده است که توانسته است روی پای خودش بایستد و مطمئن هستیم که این چیزی است که در آینده آثار شگفت انگیزی در کشور ما پدید خواهد آورد .  جلوتر که می آییم می بینیم به لحاظ سرمایه گذاری نیروی انسانی در نیروی هوایی کم م نیروهای متهد به تدریج در این انقلاب ساخته شدند بالا آمدند و توانایی عهده دار شدن مشاغل را پیدا کردند . در این مرحله یک دفه گسترش وسیعی را در طول جنگ ملاحظه می کنیم مثل این می ماند که نیروی هوایی ناگهان به امکانات جدید و وسیعی رسیده است . این تحول در محدوده زمانی عملیات والفجر صورت می گیرد . بعد از فتح فاو خیلی ها در دینا تفسیرکردند

که وسایل جدیدی ایران به خدمت گرفته است در کارآفند می گفتند که ایران صاحب هواپیماهای زیادی شده است و الا ایران توانایی انجام چنین کارهایی را نداشته است . در عملیات والفجر هشت روزانه بین 8 تا 10 فروند هواپیما توسط پدافند هوایی سرنگون می شد . درکار پدافند هوایی بلااستثنا این نیروهای ایرانی نیستند این ها مستشاران کره ای فیلیپینی و غیره هستند ولی مردم می دانند که چیزی جز غیبت آدم ها نبود ما خلبانانی داریم در حالی که عهده دار مشاغل فرماندهی بودند روزانه 9 ماموریت جنگی و برون مرزی انجام میدادند و این ها به این شکل جنگ را پیش بردند ما شاید تنها نیروی باشیم که در تمامی رده ها شهید داده ایم . در این راه اعتقاد قلبی داریم به این که نوعی نصرت اجتناب ناپذیر الهی لازم بود که این توفیقات حاصل شود و اینگونه می توان گفت عملیات والفجر 8 به معنای واقعی یک نقطه عطف در نیروی هوایی بود . از دیگر کارهای حماسی نیروی هوایی در جنگ عکاسی هوایی بود که قبل از شروع هر عملیاتی صورت می گرفت هواپیماهای شناسایی و عکاس برداری ما روزانه در چند نوبت باسرعتی نزدیک به دوبرابر سرعت صوت در ارتفاع بالا هر روز ماموریت ویژه ای در این رابطه انجام میداد و این از نظر روحی شکست بزرگی برای دشمن بود . من به خاطر دارم که خلبانان گاهی 9 ساعت در صحنه های عملیات و حراست از کاروان ها و عبور نفت کش ها در کابین بودند ما به کمک سوخت گیری هوایی توانسته ایم به طور مداوم خلیج فارس را تحت پوشش هوایی قرار دهیم که بعضا این سوخت گیری ها در شرایط بحرانی انجام شده است . خلبانان هواپیما های ترابری در طول جنگ توانستند در اسرع وقت در جابه جایی نیروها اقدام کنند . و گاهی بالاترین رقم ممکن را در یک هواپیمای ترابری حمل کردیم که حدود 1430 نفر طی یک پرواز جابه جا میشدند ما در ماه های آخر جنگ بهترین پرواز ها را انجام دادیم یا به عبارتی در 5 ماهه آخر جنگ از 6 ماه اول جنگ کار عملیاتی انجام دادیم و در این ماه های آخر پیروزی های باارزشی به دست آمد و همین راه را نیروی هوایی پیش رفت تا ساعت آخر جنگ می بینید که نیروی هوایی پیروز از جنگ بیرون آمد نیرویی که از همه شکننده تر بود در مقابل حصرو قطع پشتیبانی ها اینگونه با افتخار ظاهر شد ما آخرین تلاش های دشمن را در عملیات مرصاد و در ته خط له کردیم که اثر فوق االعاده بالایی داشت در عملیات آخر و عملیات مرصاد فقط بحث آفند و پدافند نبود ما جابه جایی های سنگین ترابری انجام دادیم در حجم 4 برابر بیش ازآنچه در سال قبلش قول داده بودیم و این باز باهمان وسایلی بود که 10 سال زیر حصر و فشار دشمنان بود

- نقش نیروی هوایی پس از پایان جنگ و در دوران بازسازی چگونه بوده است ؟

باپایان جنگ تحمیلی و شروع دوران بازسازی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران از پای ننشست و باتوان مضاعف به تقویت بنیه نظامی  و حفظ آمادگی های رزمی و بسط و گسترش امکانات و تجهیزات و تقویت یگان های خود پرداخت با پایان جنگ فرصت مناسبی برای بازیابی واحدها پیدا شد و ما دراین زمینه بسیار خوب پیشرفت کردیم طرح های بنیادی برای ایجاد امکانات تعمیراتی رده بالا تا حد تعمیرات کارخانه ای را در نیروی هوایی پایه گذاری کردیم که همه این طرح ها به نتایج خوب و مثبتی رسیدند با انجام این پروژه‌ها نیازهای تجهیزات پروازی و هواجیماهای ما به کشورهای دیگر دینا رفع شد.

ما هم اکنون خطوط مختلفی از اورهال هواچیماهای نیروی هوایی به وجود آورده ایم و در شریاط فعلی تعمیر و نگهداری آموزش خلبانی و اورهال کلیه هواییماها ، اعم از شرقی و غربی اف 5 ، اف 4 ، میگ 29 ، سوخو 24 ، سی 130 ، اف 27 ، و هواچیماهای سبک و سنگین بلااستثنا توسط متخصصان نیروی هوایی انجام می شود و مواردی هم در صنایع دفاع انجام می شود . علاوه بر این موارد رده های دپویی الکترونیک سینگین و دپوی الکترومکانیک تکیمل و آماده سازی شده است . به این ترتیب حجم کار تعمیراتی بالا رفته و نیاز قطعاتی مافوق العاده پایین آمده است .

- شما در نیروی هوایی برای افزایش توان رزمی چه طرح ها و برنامه هایی را انجام داده اید ؟

ما امروز بهترین ترکیب نیروی متخصص کشور را در نیروی هوایی داریم یعتی بهترین نیروهای کیفی در تمام تخصصها موجود که بالغ بر 500 تخصص بوده و در خدمت این نیرو می باشند.

با ایجاد دانشگاه هوایی به منظور تامین نیازهای پرسنلی و تخصص های عالی خلبانی و فنی کار ارزشمندی آغاز شده که اولین محصول آن در سال گذشته در خدمت عملیات این نیرو قرار گرفت ، در حال حاضر دانشگاه هوایی با شش رشته پیوسته و یازده گرایش به فعالیت های آموزشی خود ادامه می دهد ، از جمله این دشته ها می توان به کارشناسی هوانوردی با دو گرایش خلبانی و مراقبت پرواز ، کارشناسی مهندسی برق با دوگرایش الترونیک و مخابرات ، کارشناسی مهندسی هوا ، فضا و باد و گرایش نگهداری هواپیما وصنایع هوایی ، کارشناسی مهندسی تکنولوژی فرماندهی و کنترل هوایی با سه گرایش ، کنترل شکاری ، عملیات مشترک ، اطلاعات عملیاتی کارشناسی مهندسی کامپیوتر با گرایش نرم افزار و کارشناسی مدیریت با دو گرایش مدیریت دونتی و امور مالی با مجربترین کادر هیات علمی و برجسته ترین اساتید علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی با درجه دکترا و کارشناسان ارشد تامین می شود .

- آخرین دستاوردها در خصوص ابداعات و اختراعات و ابتکارات متخصصان نیروی هوایی در دوران سازندگی چه بوده است ؟

جهاد خودکفایی نیروی هوایی ، طرح های بسیار زیادی را تاکنون به تنیجه مطلوب رسانده است که به دلیل حفظ اسرار از ذکر آن خودداری می کنیم . در طول جنگ عمده طرح های جهد خود کفایی ما کوتاه مدت بود تا معظلاتی که در پیش روی عملیات داشتیم مرتفع شود . همزمان با طرح های کوتاه مدت ، طرح ها بزرگی را نیز در دست اقدام داشتیم .

که از آن جمله می توان به ساخت بمب های هدایت شونده و موشک های زمین به زمین ، تسهیلات پروازی و فرودگاهی و سوخت رسانی ، ایجاد تحرک در سیستم های ارتباطی و ساخت هواپیما ها توام با باسازی کامل سیستمهای رادار ، ساخت هزاران نوع قطعات مورد نیاز سیستم ها و دهها فعالیت بی نظیر دیگر اشاره کرد که بخشی از آن در طول جنگ و بخشی دیگر در دوران بازسازی توسط معاونت تحقیقات جهاد خودکفای دنبال می شود که طرح های باارزشی است . بخش تحقیقات جهاد خودکفایی ، افتخارات بسیار ارزنده ای را کسب کرده که از آن جمله می توان شرکت این عزیزان را در هفت دوره جشنواره خوارزمی و به دست آوردن مقام های اول رتبه ابتکار و تحقیق از میان پژوهشگران علم و صنعت را نام برد که این نشان از عزم راسخ پرسنل نیروی هوایی در گشودن مرزهای دانش و تکنولوژی است .

- وضعیت کلی نیروی هوایی ایران در قیاس با نیروی هوایی کشورهای منطقه چگونه است ؟

ما از نظر کمی کمتر از بعضی کشورها هستیم ولی از نظر کیفی و از نظر تاسیسات و نوع تجهیزات و سلاح و مهمات و انواع موشک هایی که در اختیار داریم ، می توان گفت کی از بهترین نیروهایی هوایی کل منطقه بلااستثنا جلوتر هستیم . امروز در تمامی زمینه ها در اماده ترین شرایط روز اول جنگ و یا شاید بهتر از آن هستیم . ما با احداث پایگاه های جدید در سراسر کشور ، توانمندی خود را در نقاط مختلف ارتقا داده ایم.