جنگ سکه‌ای نیست که دو روی برد یا باخت داشته باشد و به قدری پیچ و تاب در خود تنیده‌ که گاهی بیش از یک چهره را نشان می‌دهد. 8 سال دفاع مقدس هم استثنائیی بر این واقعیت نبود. دفاع و حمله،هیچ‌گاه در یک مسیر هموار و ثابت پیش نرفت. ناهمواری‌ها بسیار بود و نوآوری، طراز و عیار این جنگ را با وجود همه محدودیت‌ها تغییر داد.

 

مفهوم جنگ ناهمطراز پلی بود بر شکاف سخت و سنگین نابرابری‌های تسلیحاتی و زیرساختی جنگ. راه‌کاری که توسط منصور ستاری و همسنگرانش بعد از نشستی دریکی از روزهای سرد ماه ۱۳۶۲ در دفتر سرهنگ خلبان محمود خضرایی فرمانده جدید پدافند هوایی پیاده شد.

موضوع جلسه رویدادی مهم بود. این نشست قرار بود که مقدمات را برای یک عملیات بسیار مهم درخوزستان منطقه هورالهویزه و جفیر فراهم کند.

دفتر فرمانده پدافند هوایی میزبان فرماندهان جوانی چون منصور ستاری بود. پس از صحبت‌های سرهنگ خضرائیی درباره اهمیت نقش پدافند هوایی در این عملیات و حضور گسترده پدافندی‌ها، سرهنگ منصورستاری که به تازگی به عنوان معاون عملیاتی پدافند هوایی منصوب شده بود، صحبت را آغاز کرد.

منصور، دست پر و با راهکار آمده بود. سرهنگ ستاری گفت موفق بودن  عملیات، ارتباطی مستقیم با عملکرد پدافند هوایی دارد. ستاری درباره چند و چون عملیات پیش رو و بخشی که در آن تخصص داشت، یعنی پدافند هوایی و نقش رادار توضیحات مفصلی ارائه داد.

ستاری بیان کرد که پدافند هوایی نهاجا نمی تواند در این عملیات مهم به صورت سنتی قدیم و هم‌شیوه با عملیات فتح المبین، بیت‌القمدس و... با دشمن مقابله کند. چراکه عراق با دریافت هواپیماهای جدید، از ایران جلوتر است و باید با راهکاری جدید به رویارویی با دشمن برویم. سرهنگ ستاری در این نشست از مفهوم «‌جنگ نامتقارن» گفت. اما جنگ نامتقارن به معنای مرسوم نبردهایی که طرف‌های درگیر در آن از توانایی نظامی یکسانی برخوردار نیستند و بر خلاف جنگ‌های کلاسیک، فرمول مشخصی برای موقعیت‌های خاصّ نظامی ندارند، در پدافند هوایی چگونه پیاده‌سازی می‌شد؟ انحراف دشمن، طرح‌های دامی، فریب، سبک‌سازی و چابک‌سازی الگوهایی بود که منصور ستاری در توضیح طرح خلاقانه‌اش به بیانشان پرداخت.

 

سرهنگ ستاری توضیح داد که برای تحقق چنین نبردی، باید تجهیزات مأموریتی تازه انجام دهند یعنی انحراف دشمن آن‌هم با  جابه‌جایی‌های سریع. اما مهم‌تر از هرچیز این بود که جنگ‌افزارها و نیروی انسانی پشت سنگرهای پدافندی، به صورت لحظه‌ای و جامع آگاه شوند. ضمن این‌که رادارها به‌موقع اطلاعات می‌دهند و جنگ‌افزارها در موقعیت مناسب جابه‌جا شوند، زمینه برای غافلگیری و وارد کردن ضربه به دشمن مهیا باشد.

قرار بر این شد تا این پروژه را به‌صورت مشترک معاون عملیاتی پدافند، گروه پدافند هوایی دزفول، جهاد خودکفایی پدافند در عملیات پیش رو به مرحله اجرا بگذارند.

سرهنگ ستاری راهی دزفول شد و در گروه پدافند دزفول سرهنگ یدالهی‌فر، نشست عملیات بعدی را با پیاده‌سازی طرح عملیات نامتقارن به بحث گذاشت؛ در این نشست، نیازمندی‌ها مشخص و فهرستی از تجهیزات ضرورتی برای تامین ارائه شد. فهرستی که نه تجهیزات و نه فرصت کافی برای تأمین آن وجود داشت.

سرهنگ ستاری، نوآوری و ابتکار جدیدی را که این پروژه بدون هزینه و تحمیل بودجه با همین تجهیزات فعلی انجام شود ارایه کرد. با استفاده از محورهای مواصلاتی که درمنطقه عملیاتی برای کارهای جنگ اجرا شده و در حال بهره‌برداری بودند، راه برای جابه‌جایی تجهیزات سنگین هموار شد.

همسنگران منصور در مهندسی رزمی محل‌هایی در حاشیه جاده‌ها ایجاد کردند که زمینه‌ساز اولین شروع جنگ ناهمطراز دراسفندماه ۱۳۶۲ و در عملیات خیبر توسط عوامل گروه دزفول وجهاد خودکفایی پدافند هوایی و با فرماندهی معاون عملیاتی سرهنگ ستاری شد. خوشبختانه بر اساس میانگین‌ها این روش نوآورانه، نتیجه‌ای فراتر از انتظار به همراه داشت. این طرح البته  فقط محدود به جنگ‌افزارهایی چون توپ ۲۳ میلی‌متری، توپ ۳۵ میلی‌متری، توپ اورلیکن انجام شد. موفقیت‌آمیز بودن پروژه باعث طرحهای بعدی بر مبنای الگوی موفق چابک سازی و سبک سازی، در سامانه بزرگ موشکی هاگ شد.

 امیر سرلشکر منصور ستاری پانزدهم دی‌ماه 1373 در سانحه هوایی نزدیک فرودگاه اصفهان همراه با جمعی از فرماندهان نیروی هوایی به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

گزارش از پایگاه اطلاع‌رسانی شهید ستاری

 

پایان پیام/