به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شهید ستاری، در طول دوران ۸ساله جنگ تحمیلی، کشورمان با فراز و نشیب‌های گوناگونی دست و پنجه نرم می‌کرد. محدودیت‌هایی که از شرق و غرب به کشورمان اعمال می‌شد، تمامی بخش‌ها و شئونات از اقتصاد تا ابعاد نظامی را مورد هدف قرار داده بود. آن‌چه که در این دوران پرفراز و نشیب به یاری کشورمان آمد نوآوری‌ها و از خودگذشتگی‌هایی است که در طول تاریخ پرافتخار این کشور ماندگار شدند.

در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، نیروی هوایی کشورمان را با سه موضوع مهم عملیاتی و فنی مواجه ساخته بود. نخستین موضوع چگونگی بهره‌برداری عملیاتی از تجهیزات موجود بود. موضوع دیگر سر پا نگاه‌داشتن این تجهیزات و به بیانی، تعمیر و نگهداری آن‌ها و در نهایت ایستادگی در برابر محدودیت قطعات پرمصرف، از تجهیزات راداری، موشکی، پدافندی تا تجهیزات هواپیماهای جنگنده چالش‌هایی به شمار می‌رفت که نیروی هوایی کشورمان، در کوران محدودیت‌ها و خروج مستشارهای آمریکایی از کشور با آن‌ها مواجه شده بود.

در طول جنگ و اوج حمله‌های هوایی دشمن با پیشرفته‌ترین تجهیزات شرق و غرب، علیرغم مشکلاتی که ساختار دفاع هوایی کشور با آن‌های مواجه بود، درخواست‌های خارج ازساختار پدافندهوایی برای دفاع از شهرها، مناطق مرزی و نقاط حساس فزونی یافته و بار را بر دوش نیروی هوایی سنگین می‌کرد.

 

منصور ستاری جوان که از دانشگاه بورسیه بود، به نهاجا بازگشته بود و جزو افسران جوان و دانش‌آموخته به‌شمار می‌رفت. ستاری با درجه سروانی و نزدیک به درجه سرگردی بود وقتی انبوهی از افسران ارشد در پدافند هوایی تعدیل و یا بازنشسته شدند، فضا برای توانمندی‌های افسران جوان و خلاق، باز شده بود. حال نوبت به افسران جوان و تحصیل‌کرده‌ای رسیده بود که ضمن آن‌که پیشینه تخصصی در خارج از کشور داشتند، با فضای داخلی آشنا بودند.

سرگرد منصور ستاری، افسری بود که بسیاری از همافران و درجه‌داران با سابقه نیروی هوایی، او را به عنوان فردی کاردان و متخصص می‌شناختند. ساختار سلسله مراتبی ارتش نیز برای این افسران و دیدگاه آنان اهمیت قائل بود و این افراد، بخش‌های مهم گوناگونی را در فرماندهی نیرو به عهده داشتند.

سال‌های آغازین جنگ تحمیلی، پر از التهاب و دلهره بود؛ سرگرد منصور ستاری که از روز نخست در بطن این حوادث قرار داشت، به خوبی با مشکلات و راه‌کارهای مقابله با چالش‌ها و محدودیت‌هایی که همواره بر تعدادشان افزون می‌شد، آشنا بود. او در سال‌های  66 و 67 به ویژه در اوج بمباران جنگنده‌های میگ ۲۵ و موشک باران شهرها توسط دشمن، در دل ماجرا قرار داشت. همین تجربه‌ها بود که نوآوری‌های منحصر به‌فردی را در عملیات والفجر 8 به ارمغان آورد و ضربه سنگینی به پیکره نیروی هوایی دشمن وارد ساخت.

منصور ستاری، برنامه های فراوانی برای نهاجا داشت اما از محدویت‌های مالی ناشی از جنگ آگاه بود و در کنار دیدگاه بلندی که برای اعتلای نیروی هوایی و توسعه کشور در سر داشت، قناعت را در رفتار و دیدگاهش مراعات می‌کرد. منصور، این راه و روش را از دوران نوجوانی آموخته بود و در امور زندگی مورد توجه قرار می‌داد.

این قناعت و دقت، به همراه تجربه ارزنده دوران جنگ، از او فرمانده‌ای منحصر به فرد ساخته بود. فرمانده‌ای که می‌بایست ضمن اهتمام بر بازسازی‌ها، توسعه و تحول، قناعت را پیشه کند و توسعه را با محدودیت‌ها و کاستی‌های موجود سازگار.

 

خرید تجهیزات کارآمد

 

یکی از ضرورت‌هایی که در کوران جنگ و محدودیت‌ها، مجال پرداختن به آن پیدا نشد، خریداری تجهیزات نظامی برای توانمند ساختن ساختار دفاعی کشور بود؛ پس از دوران دفاع مقدس، با علم به این‌که تحریم‌های غرب تمامی ندارد، سفرهایی به شوروی، کره شمالی و چین صورت گرفت. شهید منصور ستاری به عنوان مهم‌ترین اولویت دفاعی، پدافند هوایی کشور تأکید داشت و خریداری تجهیزات پدافندی مانند رادار، موشک‌های کوتاه‌برد و سامانه‌های موشکی برد بلند را در دستور کار قرارداد. فرمانده نهاجا در کنار خرید تجهیزات دفاعی جدید که ورودشان به ساختار دفاعی کشور، نیازمند مطالعه و شناخت عمیقی بود، برای تأمین تجهیزات مصرفی مورد نیاز سامانه‌های جنگی کشور را که یک ضرورت مهم برای ادامه حیات این سامانه‌ها بود، برنامه‌ریزی کرد.

 

بر همین اساس، مقدمات لازم را برای خرید تجهیزات جانبی از کشورهای کره شمالی، ژاپن و چین تدارک دید و سیل نیروهای آشنا با جنگ را برای آموزش و گذراندن دوره‌های تخصصی روانه این کشورها ساخت. ستاری بلافاصله زمینه را برای خرید هواپیماهای شکاری ازروسیه و چین دردستور کارقرارداد.

 

استقرار سامانه اس200 و حیرت غرب

از مهم‌ترین این دستاوردها می‌توان به خریداری، استقرار و راه‌اندازی سامانه موشکی اس۲۰۰ اشاره کرد که با نظارت و پیگیری‌های شهید ستاری محقق شد. استقرار و راه‌اندازی این سامانه، با توجه به محدودیت‌هایی که وجود داشت، ابعاد گسترده‌ای در منطقه و غرب به همراه داشت و آن‌ها که ایران پس از جنگ را در بازسازی و تحول دفاعی ناتوان تصور کرده بودند، متعجب و حیرت‌زده، عملیاتی شدن این سامانه پدافندی در کشورمان را به نظاره نشستند.

 

شهید منصور ستاری از دهانه فاو درخلبج فارس تا بندرگواتر در استان سیستان و بلوچستان را به عنوان نقاط مدنظر سایتهای موشکی اس200 قرارداد و احداث سایت‌ها برای استقرار این سامانه‌ها آماده شد. مرحله بعدی آموزش نیروی انسانی در داخل کشور آن‌هم به کمک افرادی بود که توسط شهید ستاری به کشورهای سازنده تجهیزات دفاعی اعزام شده بودند. برنامه‌ریزی برای ساخت قطعات اس۲۰۰ با در نظر گرفتن تجربه سامانه پدافندی هاگ و رادارها درزمان جنگ با وجود تحریم‌های ظالمانه آغاز شد، چراکه شهید ستاری آموخته بود که اگر کشور در تمامی بخش‌های یک سامانه دفاعی خودکفا نباشد و نتواند از کاربری، تا تعمیر، نگهداری و قطعه‌سازی را در داخل کشور انجام ندهد، کارآمدی و بهره‌وری در مدت زمانی اندک به اتمام می‌رسد. تجربه جنگ تحمیلی به تیمسار ستاری آموخته بود که باید نسبت به خرید تجهیزات بروزبرای دفاع اثرمند از کشور اقدام شود.

تجهیزاتی که از سال‌های پیش از انقلاب خریداری شده و در دوران جنگ تحمیلی، فراتر از ظرفیتشان خدمت رسانی کرده بودند، باید جایگزین می‌شدند، اما تحریم‌های ظالمانه غرب درعدم واگذاری قطعات و پشتیبانی، اثرات مخرب خود را قرار داده بود. تیمسار ستاری تلاش کرد تا با دو برنامه این آسیب را به یک فرصت تبدیل کند. اول اینکه کار جهادی در اورهال را با استفاده از پرسنل مجرب از جنگ بازگشته برای سامانه‌های پدافندی و موشکی هاگ و راپیر کلید زد. او این کار با ساخت قطعات و تعمیر رادارهای اورلیکن و اسکای گارد وتوپ ۲۳میلیمتری شروع کرد

همچنین خرید تجهیزات جدید را دردستور کار قرارداد. در ان مقطع زمانی، از آن‌جایی‌که خرید تجهیزات از غرب امکان‌پذیرنبود، تیمسار ستاری شخصاً با همراهی تیمی راهی کشورهای چین، کره شمالی و روسیه شد. با آگاهی که از توانمندی تجهیزاتی نظامی این کشورها داشت، در نهایت خرید سامانه اس ۲۰۰روسی را در دستور کار قرار داد.

امیر سرلشکر شهید منصور ستاری پانزدهم دی‌ماه 1373 همراه با جمعی از فرماندهان نیروی هوایی در سانحه سقوط هواپیما به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

 

پایان پیام/