به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شهید ستاری، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در زمان فرماندهی سرلشکر منصور ستاری علاوه بر اقتدار روز افزون گشته و تعامل مناسبی با نیروهای هوایی کشورهای منطقه داشت. در آن دوران، نیروی هوایی ارتش بیش از پیش به مرز خودکفایی رسید که هنوز هم اثرات آن باقی است. برخی از طرح ها و پروژه های این مرد ارزنده شاید در دنیا کم نظیر باشد.

از جمله طرح‌های مبتکرانه شهید ستاری، ایجاد شبکه نوین و یکپارچه پدافند هوایی کشور متشکل از رادار، سامانه های موشکی و توپخانه زمین به هوا و مدیریت هواپیماهای تجسس و رهگیر است. طرح ها و ابتکارات شهید ستاری منجر به افزایش آسیب پذیری نیروی هوایی دشمن بعثی و ارتقای توان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران برای نفوذ بر آسمان عراق را به همراه داشت.

از اساسی‌ترین اقدامات این فرمانده دلسوز، اقدام برای افزایش ظرفیت فنی و به ویژه ایجاد بنیان های صنعتی و مدرن نیروی هوایی برای ساخت هواپیما و تعمیرات اساسی و همه جانبه بود. یکی از محصولات چنین اقداماتی، ساخت هواپیمای آموزشی و پشتیبانی سبك پرستو با ظرفیت ۴ نفر است.

امکان مشارکت حداکثری 

شهید ستاری با ایجاد محیطی مناسب برای تفکر و نوآوری، امکان مشارکت حداکثری کارکنان تحت فرماندهی را در بالاترین رده تعمیرات و نگهداری کلیه تجهیزات و دستگاه های بسیار مدرن و فنی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران فراهم آورد. ایجاد شبکه دیده بانی، راه‌اندازی خطوط هواپیمایی ساها، نوسازی و بهسازی شبکه تدارکاتی و افزایش توان لجستیکی، افزایش امکانات نوسازی و بهسازی مهندسی نهاجا، افزایش ظرفیت چند برابری کارآیی بهداشتی و درمانی نیروی هوایی به ویژه پس از راه اندازی مجتمع آموزشی - پزشکی و درمانی بعثت، راه اندازی بیمارستان ۷۵۰ تخت خوابی و قابل توسعه به هزار تختخوابی همراه با مرکز پاتولوژی و دانشکده پرستاری که مجهز به مدرن ترین سامانه های بیمارستانی و تحقیقاتی و آموزشی هستند، نمونه هایی چند از این تغییرات است. 

همچنین ایجاد مؤسسات علمی و دانشگاهی نظیر دانشگاه علوم و فنون هوایی که بعدها به نام شهید ستاری نامگذاری شد، نشانه‌هایی از تفکر راهبردی، دوراندیشانه و فعالیت گسترده آن زنده یاد است. از جمله اقدامات و ابتکارات به یاد ماندنی شهید ستاری، طرح های عملیاتی وی در عملیات های والفجر ۸ و کربلای 5 است.

در عملیات والفجر ۸ ایجاد یک دفاع متحرک منجر به افزایش توان دفاع هوایی، تسخیر آسمان منطقه نبرد و در نتیجه کسب موفقیت در روی زمین و فتح فاو بود. مقام معظم رهبری والفجر ۸ و عملکرد پدافند هوایی را دفاع معجزه آسا نامیدند. از دیگر اقدامات قابل تقدیر شهید ستاری فرماندهی عملیات اسکورت هوایی نفتکش های ایران تا دریای عمان در طول جنگ نفتکش‌ها است.

از نگاه همراهان

همرزمان شهید ستاری در مورد خصوصیات آن شهید بزرگوار اظهار نظرهایی را بیان کردند که بازگویی آن جالب توجه است.

حجت الاسلام و المسلمین محمد علی شهیدی، رئیس پیشین عقیدتی سیاسی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی، شهید ستاری را این گونه توصیف کرده است: 

«همه او را به عنوان نیروی انقلابی مومن پاک باخته رهبری و نظام می‌شناختند اگر از همرزمانش بپرسید غیر از این نمی‌گویند. با این‌که فرمانده یک نیروی بزرگ بود درعین حال بسیار ساده‌زیست بود. من در دوران همکاری ندیدم و نشنیدم که چیزی برای خودش بخواهد. رفتارش با نیروهای وظیفه و بسیجی بسیار با ملایمت و دوستانه بود. احترام فوق العاده‌ای برای آن‌ها قائل بود. 

من هرگز نشنیدم که با سربازان برخورد خشن داشته باشد. اگر هم اشتباهی داشتند به بهترین وجه آنها را متوجه اشتباهشان می کرد. در مجموع در پاسخ به سوال شما می توانم بگویم که شهید ستاری یک انسان پرتلاش، فعال و اهل مطالعه بود. شنیده بودم که تمام ایام که مجلات خارجی مرتبط با نیروی هوایی چه در بخش آفند چه در پدافند هوایی ترجمه می شد و در اختیار واحدها قرار می گرفت ایشان همه آنها را مطالعه می کردند.

آن‌طور که معروف بود و همه دوستانش اذعان داشتند اطلاعات کامل و جامعی از تمام سامانه های پدافندی داشتند. شاید بهتر باشد این گونه بگویم که با کارهای کوچک اقناع نمی شد. بعضی از کارهای ایشان را بعد از شهادتش شنیدم. مثلا اهل نقاشی بودند یا در خانه کارهای هنری باچوب انجام می دادند. یعنی لحظه ای از زندگیشان به بطالت نمی‌گذشت. شهید ستاری این چنین شخصیتی بودند.

هم در بعد نظامی به اوج رسیده بود و نظام خوبی در نیروی هوایی برقرار ساخته بود و هم در بعد معرفت شخصی و باطنی پیش رفته بود و شخصیتی وارسته و اهل تعبد داشت. در همه ابعاد او تلاش کرده و مانع از این شده بود که تک بعدی پیشرفت کند. اصلا ویژگی اصلی ایشان شخصیت چند بعدی‌اش بود، فرمانده نظامی بزرگ که لحظه ای از وضعیت نیروهای زیر مجموعه‌اش غافل نبود و قلبش برای نظام و کشورش می تپید.»

سرتیپ براتعلی غلامی از فرماندهان اسبق پدافند هوایی تأثیر بالای حضور شهید ستاری در نیروی هوایی را این گونه توصیف می کند:

«قبل از ستاری نیروی هوایی ما نابود شده بود. در طول چند سالی که ستاری فرمانده نیروی هوایی بود نیروی هوایی بازسازی شد...»

سرتیپ دوم بازنشسته یدالله یدالهی فر در خصوص توجه شهید به کارکنان نیروی هوایی گفته است:

«شهید ستاری ارتقای همه جنبه های لازم برای نیروی هوایی را مد نظر داشتند و این گونه نبود که پرداختن به مسائل نظامی ایشان را از مسائل رفاهی کارکنان غافل کند.

ایجاد فروشگاه های زنجیره ای نیروی هوایی که بعد از شهادت ایشان به شمس معروف شد از جمله مظاهر این توجه بود که دست بر قضا من نخستین مدیرعامل آن بودم. به خاطر دارم که فرمانده گروه پدافند تبریز بودم و ایشان برای بازدید به تبریز آمدند که گفتند فردا به دفترم در تهران بیا که کاری با شما دارم. من اصلا اطلاع نداشتم که برای چه کاری این دستور را دادند و ادب نظامی هم حکم می کرد که سوالی از ایشان نپرسم.

با حضور در دفتر ایشان به من گفتند که می‌خواهم یک فروشگاه زنجیره‌ای برای کارکنان نیروی هوایی ایجاد کنم و تو را هم برای مدیر عاملی انتخاب کردم. ما در آن زمان فروشگاه های اتکا را نیز داشتیم و برای همین پرسیدم که اختلالی در کار پیش نمی آید؟! ایشان هم پاسخ دادند که ما کار خودمان را می کنیم و آنها هم کار خودشان را انجام می‌دهند و مشکلی نیست...

به طور کلی به دنبال تحقق امور رفاهی پرسنل بودند. البته این احتمال را می دهیم که گلایه ای به ایشان در خصوص عدم خدمت رسانی مناسب اتکا به پرسنل نیروی هوایی رسیده بود که ایشان به فکر ایجاد یک ساز و کار مستقل افتادند. من به شهید ستاری گفتم که من آدم کاسبی نیستم و مالی که به دست من بسپارید، طی مدت کوتاهی از دست می دهم. اما افرادی را می شناسم که به شما معرفی کنم.

شهید ستاری گفتند که من همه را می شناسم و نیازی نیست که کسی را به من معرفی کنی. من تو را به عنوان مدیرعامل یک فروشگاه زنجیره ای انتخاب کردم، برو و هر کاری که می توانی انجام بده.

من که تا آن روز تجربه چنین کاری را نداشتم به سراغ امیر غلامی رفتم تا از ایشان کمک بگیرم. بالاخره ایشان فرمانده لجستیکی نیرو بودند و در این زمینه اطلاعاتی داشتند. در ابتدا تعدادی پرسنل انتخاب کردیم و امکاناتی را از نیرو گرفتیم و سپس به سراغ خرید اجناس رفتیم. شکر خدا در مدت سه سالی که این مسئولیت را بر عهده داشتم، ۳۳ فروشگاه را در سراسر کشور افتتاح کردیم که امروز به بیش از 45 شعبه رسیده است و خدمات مناسبی را به نیروها ارائه می‌دهد.

سروان حجت مرادی از کارکنان پیشکسوت در پدافند هوایی خاطره ای از میزان مهارت و تبحر بالای شهید ستاری بیان می‌کند:

«در یکی از روزهای عملیات والفجر ۸، پس از رهگیری هواپیمای عراقی توسط سایت هاوک مستقر در منطقه، شهید ستاری خطاب به کاربر سایت هاوک می گوید که شلیک نکن چون خلبان از هواپیما بیرون پرید. در واقع شهید ستاری کیلومترها آن طرف تر و در پشت اسکوپ رادار متوجه تغییر ناگهانی و شیوه حرکت هواپیما شد و مانع از به هدر رفتن موشک هاوک شد.»

سرهنگ بازنشسته غلامرضا اینانلو از نحوه تعامل شهید ستاری با کارکنان تعمیر و نگهداری به نیکی یاد می کند و معتقد است که اشراف شهید ستاری بر امور تعمیر و نگهداری علاوه بر امور عملیاتی، منجر به افزایش بهره وری وی در حوزه مدیریتی شد.

از نگاه شاگرد پیشین و فرمانده امروز

سرتیپ فرزاد اسماعیلی که از شاگردان شهید ستاری در دانشگاه هوایی محسوب می شود در خصوص شهید ستاری و نقش وی در عملیات دفاع مقدس می گوید:

«اگر نیروهای جوان‌تر این افتخار را نداشته اند که در جنگ حضور داشته باشند، اما حلاوت زنده نگه داشتن خاطرات دفاع مقدس، از جنس حلاوت حضور در دفاع مقدس است. درست مثل پاسداشت عاشورا و تاسوعا.

خداوند در قرآن فرموده است که من، عدد زیاد دشمن را در نظر شما (مسلمانان) کم جلوه دادم و تعداد کم شما را در چشم دشمن زیاد به نظر آوردم. برای ما در عملیات والفجر ۸ این آیه تکرار شد. راه کنشی (تاکتیکی) که شهید ستاری در این عملیات بر اساس نبوغی که داشت - مورد استفاده قرار داد، منحصر به فرد بود. ما اصلا تا دوره جنگ، چیزی به نام «پدافند متحرک» نداشتیم، ولی ایشان چندین شیوه را همزمان به مرحله اجرا در آورد. یکی از ابتکارات شهید ستاری در دوران دفاع مقدس، آن بود که طرح خاموش بودن رادار جستجوی هاوک را به اجرا گذاشت. مشکل آن بود کده زمان حمله این رادار به دلیل کارکردی که داشت، خیلی زود مورد توجه قرار می گرفت . سوی دشمن تلاش می شد تا خیلی سریع مورد هدف قرار گیرد. شهید ستاری در بندر امام، بر اساس طرح «زمان بندی» به مجرد کشف هواپیما، دستور خاموش کردن رادار مادر را به صورت لحظه ای صادر می کرد.

در این شرایط با روشن شدن رادار جستجو و رهگیر هاوک و مشخص شدن سمت و زاویه، عملا این امکان را که دشمن بتواند با شناسایی رادار مادر، تهدید اولیه هواپیماهایش را از بین ببرد، سلب می کرد. پیروی از این شیوه است که منجر می شود در عملیات والفجر ۸ بیش از ۷۰ فروند هواپیما و بالغ بر ۱۰ فروند بالگرد دشمن ساقط شود

در کانون توجه فرمانده کل قوا

اما بهترین قضاوت و اظهار نظر در خصوص شهید ستاری از جانب مقام معظم رهبری انجام شده است. معظم له در دیداری که با فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در تاریخ نوزدهم بهمن ۱۳۷۳ انجام داد ضمن گرامیداشت یاد شهید ستاری بیان فرمودند:

«من در آن هنگام که عملیات والفجر ۸ و کربلای ۵ جریان داشت، با خبر شدم که شهید ستاری، گاهی در 24 ساعت اصلا نمی خوابید. دلیل استراحت نکردن او این بود که هم باید مراقبت می کرد و هم می توانست وسائل پدافند را که دشمن با ابزارهایی سامان داده بود، شناسایی و منهدم کند. همچنین او می بایست تجهیزات خودی را برای جلوگیری از شناسایی دشمن، به فوریت جابه جا می کرد.

با این وضعیت، دیگر فرصت خواب پیدا نمی کرد، آن هم در جایی که بمباران دشمن دائمی بود. این همان استقامت است. من در اینجا تهران - دلم به حال او می سوخت که این طور در جبهه فداکاری می کرد. در آن هنگام شهید ستاری، مسئول پدافند نیروی هوایی بود. هر وقت صحبت از این بود که یک حرکت فداکارانه لازم است، این شهید عزیزمان سینه سپر می کرد. برای این که پرواز کند و برای انجام آن حرکت برود. چنین آمادگی ها، ایثارها استقامتها را انسان در رفتار این شهید و سایر شهدا مشاهده می کرد. اینها چهره های برجسته ای بودند که توانستند با پشتکار، فداکاری، اخلاص و صفای درونی برجسته اداره نیروی هوایی برسانند.»

 

امیرسرلشگر منصور ستاری در 15 دی ۱۳۷۳ در سانحه سقوط هواپیما در نزدیکی فرودگاه اصفهان به همراه تعدادی از افسران بلندپایه نیروی هوایی و همرزمان اش به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

 

پایان پیام/