"هیچ‌گاه در طول تاریخ، یک ملت این‌چنین مدیون تعداد کمی از فرزندانش نبوده است." این عبارت را وینستون چرچیل، نخست وزیر زمان جنگ جهانی دوم انگلیس در وصف خلبانان نیروی هوایی سلطنتی به هنگام نبرد هوایی مشهور به نبرد بریتانیا گفته بود.

 

بی‌راه نیست اگر همین توصیف را برای فرزندان ایران که در دوران هشت‌ساله دفاع مقدس، با ارزنده‌ترین دارایی شان ستون استواری و ماندگاری ایران شدند، استفاده کنیم. نام‌هایی که نصرت‌بخش روزهای پر التهاب و بدون سرانجام شدند.

ارتش بعث عراق پس از عملیات بزرگ آزادسازی خرمشهردرسال ۱۳۶۱ با رویکرد بازسازی تجهیزات نیروی هوایی، موج تازه‌ای از تجهیز و نوسازی را آغاز کرد. بعثی‌های عراق با استفاده از هدایای حسنی مبارک کشور مصر که ساختار نظامی غربی گرفته بود و به تجهیزات شرقی نیازی نداشت و نیز خرید هواپیماهای جدید شکاری بمب افکن از اتحاد جماهیر شوروی مانند سوخو و میراژ فرانسوی و اجاره هواپیمای شکاری سوپر اتاندارد از فرانسه کوشید تا در مقابل نیروی هوایی و پدافند هوایی کشورمان قد علم کند.

عراق در دو جبهه نسبت به تحقق اهدافش عمل می‌کرد؛ موقعیت نخست در خلیج فارس بود و دشمن با هدف قراردادن کشتی‌های غول‌پیکر نفتی و بنادر صدور نفت در جزایر ایران به ویژه خارک، تلاش می‌کرد رگ حیات اقتصادی ایران را مسدود کند.

عراق با بمباران بی امان مناطق عملیاتی در جبهه‌های جنوب، شمال‌غرب و غرب سعی کرد تا جای ممکن، دیوار دفاعی ایران را متزلزل کند و این‌کار را با تجهیزات تازه‌نفس، حریص‌تر و سریع‌تر از گذشته دنبال می‌کرد. برای این‌کار متکی به تجهیزات جدیدی بود که به تازگی در اختیار داشت از این سو کشورمان در مواجهه با تحریم‌های گوناگون، همچنان به ظرفیت محدود باقی مانده و اراده رزمندگان وابسته و متکی بود. این نابرابری در برخورداری از تجهیزات نظامی تا جایی پیش رفت که عراق پس از آزاسازی خرمشهر، از حیث تجهیزات نظامی نوسازی و بازسازی کامل انجام داده و نسبت به ایران در بخش‌های زمینی و هوایی پیشی گرفته بود.

 

ورود تازه‌نفس‌ها

ایران در اوج این محدودیت‌ها، تنها سرمایه و زیرساخت کارآمد در اختیارش، یعنی نیروی کارکشته، خلاق و متعهد نبود. این ویژگی‌ها مهم‌ترین دارایی کشور در دوران دفاع مقدس به حساب می‌آمد. 

منصورستاری دراویل دی ماه ۱۳۶۲ به واسطه نوآوری‌ها و گام‌های اثرمندش در توسعه پدافند هوایی، با دریافت دو درجه تشویقی به عنوان معاون عملیاتی نیروی پدافند هوایی منصوب شد. سرهنگ ستاری که از نخستین روزهای جنگ تحمیلی در متن ماجرا حضور داشت، با ابلاغیه‌های تأکیدی فرماندهان بالادستی در جریان مهم‌ترین عملیات مهم برون‌مرزی درخوزستان قرار گرفته بود.

سرهنگ ستاری با توجه به تخصص و کارآزمودگی، در عملیات فتح‌المبین، بیت المقدس و دیگر نقاط حساس و تاریخ‌ساز دفاع کشور، فرمانده‌ای کارکشته و حاذق شده بود و حالا، مسئولیتی تازه را عهده‌دار شده بود. منصور آسمان، خوب می‌دانست با توجه به تحریمهای موجود و ازطرفی کمبود اعتبارات وبودجه ارزی با شرایط سختی که انتقال وصدورنفت پیداکرده بود امکان جایگزینی آنچه که درجنگ تا آن زمان ازدست رفته ودیگه قابل بهره برداری عملیاتی نیست و نیروی هوایی و نیروی پدافند هوایی ایران دچارمشگلات عدیده دربخشهای مختلف تامین قطعات و تعمیرقطعات وپشتیبانیهای فنی گردیده و باید با راهکارهای جدید با همین امکانات که درحال پیرشدن و مستهلک شدن هستند درمقابل دشمن تازه نفس گرفته ازشرق وغرب با دلارهای اعراب حاشیه خلیج فارس.. نیروی هوایی وپدافندهوایی باید به نوآوریهای خاص ارهمین تجهیزات دراختیار استفاداه بهینه کرد ..

اجرای همزمان چند طرح ابتکاری

سرهنگ ستاری معاون عملیاتی پدافند هوایی بر این باور بود که باید روند استهلاک بیش‌تر سامانه‌های پدافند زمین به‌هوای درگیر را به حداقل ممکن کاهش دهد، درنتیجه کلیه اعلام خبرها را «به صورت خاموش» را پیاده کرد. شهید ستاری همچنین با پیاده‌سازی طرح دیده‌بانی بصری درسراسر سواحل خلبج فارس و تعمیم آن به محل‌های دیگر موردنیاز ، کار دیگری بود که منصور ستاری انجام داد.

 

دومین گام فرمانده برای تمرکز بیش‌تر پدافندی در منطقه، بالابردن اختیارات رادارهای اصلی و مادر منطقه ای برای کنترل دقیق در شلیک موشک‌های زمین به هوا هاگ و راپیر بود. همچنین به کنترل در آوردن توپ‌های ضدهوایی، با ایجاد پست‌های فرعی فرماندهی در مناطق مختلف و با حضور نمایندگان نیروهای نظامی انجام شد.

 

برای این که هماهنگی‌‌های لازم صورت بگیرد و این دو موضوع برای رده‌های مختلف فرماندهی در سلسله مراتبهای مختلف درگیر در مناطق عملیاتی جا بیفتد، زمان زیادی صرف شد. سرهنگ ستاری به رده‌های ستادی و عملیاتی سر می‌زد و ضمن آموزش‌های لازم، جزئیات و نکات مهم را یادآوری می‌کرد. محوریت این کار با رادار منطقه، یعنی رادار بندر امام خمینی (ره) در استان خوزستان در شهرستان ماهشهر با نصب و راه اندازی رادار موبایل متعلق به جنگ جهانی دوم که سال‌ها پیش از انگلیس خریداری شده بود،  با ابتکار ستاری و همت نیروی انسانی فنی نیروی هوایی و پدافند هوایی، با مشکلات و مشقت‌های فراوان، نصب شد. در آن شرایط تحریم، حتی برای تهیه سیم بکسل هم مشکلات زیادی وجود داشت. اما با ایثار و ابتکار، رادار آماده به کار و عملیاتی شد.

موفقیت سرهنگ ستاری در جلوگیری از استهلاک بیش‌تر تجهیزات پدافند هوایی، باعث شد عملاً کارایی رادارها با به‌روزرسانی و بهینه‌سازی، بیش‌تر شود. این کار مهم، با تکیه به وحدت مدیریت و فرماندهی یکپارچه ممکن شد و زمینه‌ای ساخت تا ورود هواپیماهای دشمن به مناطق مرزی،  بهتر از گذشته انجام شود.

 

ابتکارات فنی و پشتیبان‌های فنی که در رادار بندر امام خمینی در استان خورستان توسط  سرهنگ ستاری صورت گرفت، تجربه‌ای ارزنده را ارمغان کشور کرد. کار دشوار تعمیرات فنی و پیچیده رادار با حضور متخصصین فنی در رادار بندرامام این فرصت و تجربه را به‌دست سرهنگ ستاری داد که با تجمیع و هم‌افزایی متخصصان و کارشناسان فنی، کارایی دوباره به سیستم‌های پدافند زمین به‌هوا برگردد.

 به یاد و احترام بزرگانی چون شهید ستاری که منصورانه پلی بر محدودیت‌ها زدند و حافظ حریم امن کشورمان شدند، باید تمام قد ایستاد. روحشان شاد و یادشان گرامی.

 

امیر سرلشکر منصور ستاری پانزدهم دی‌ماه 1373، در سانحه هوایی نزدیک فرودگاه اصفهان همراه با جمعی از فرماندهان نهاجا به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

 

گزارش از پایگاه اطلاع‌رسانی شهید ستاری

پایان پیام/