بر اساس تازه‌ترین گزارش پایگاه استنادی اسکوپوس، کشورمان ایران توانسته است با ارتقا نسبت به سال میلادی گذشته، خود را در میان پانزده کشور برتر تولید علم جای دهد. مقالات و دست‌یافته‌های علمی ارائه شده در سال‌های اخیر توسط دانشمندان و پژوهشگران کشور، ضمن آن‌که راه پرپیچ‌وخم پیشرفت را در زمینه فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند زیست‌فناوری، سلول‌های بنیادی و نانوفناوری روشن‌ترکنند اقتدار را به ارمغان آوردند.

کشور دارای توانمندی علمی و فنی خواه ناخواه از صلابت و توانمندی برخوردار می‌شود که راه را بر نفوذ بیگانه و سایه انداختن استعمار خارجی سد می‌کند. تصور کنید کشوری را که از بهترین تجهیزات نظامی از جنگ‌افزارها تا ابزارآلات صنعتی برخوردار است، اما توان و دانش ساخت، بازسازی و نگهداری هیچ کدام از این تجهیزات را در خود نمی‌بیند. واردات این تجهیزات و زیرساخت‌ها آن‌هم به بهایی گزاف نه تنها مزیتی برای چنین کشوری محسوب نمی‌شود، بلکه ضعف و وابستگی را در پی خود دارد. این موضوع هنگامی که صحبت از توانمندی دفاعی و تولید دانش در ساختار نظامی باشد، حساسیتی دوچندان می‌یابد.

 

ایران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز شرایطی این چنینی داشت و با این روزهای خود فاصله‌ بسیاربود. ایران تحت حاکمیت رژیم پهلوی در حالی‌که به توانمندی خرید فرآورده‌های تجهیزاتی و تسلیحاتی غرب می‌بالید و برای تملک تجهیزات نظامی وارداتی به خود غره بود، اما هنگامی که پای تغییر و تحول در این تجهیزات یا خوداتکایی در تعمیر و نگهداری یا ساخت تجهیزاتی به مراتب ضعیف‌تر پیش می‌آمد، ناتوانی و وابستگی‌اش را نمایان می‌ساخت. این مشکل که در رویکرد حاکمیت و معلولیت حرکتی برای رفتن به مسیر خوداتکایی و استقلال ریشه داشت، پس از انقلاب اسلامی و با آغاز جنگ تحمیلی علیه کشورمان سر برآورد.

«شهید منصور ستاری فرمانده نهاجا در کنار رادار سامانه پدافندی»

تخصص خارج تجربه داخل

منصور ستاری، دانش‌آموخته آمریکا بود و با هوش و نبوغی که داشت این فرصت را به بهترین نحو به تجربه‌ای گران‌بها برای آینده نظامی‌ خود و کشورش بدل ساخته بود. این افسر کنجکاو و جوان، ضمن آن‌که زیر و بم ساختار دفاع هوایی در غرب را به خوبی می‌شناخت و از سوی دیگر با شرایط کشورش نیز آشنا بود، توانست الگوهای راهبردی و مهمی را که در طول دوران دانش‌اندوزی توشه راه کرده بود، در دوران مسئولیتش در نهاجا به کار ببندد. مهم‌ترین اولویت منصور ستاری در طول سالیان فعالیتش چه به عنوان یک افسر راداری و چه در عالی‌ترین مقام نیروی هوایی به عنوان فرمانده، به دست آوردن دانش و تخصصی بود که ساختار نظامی را از وابستگی به دیگر کشورها بی نیاز کند.

 

یکی از عمده‌ترین  موارد ساختار سازمانی در یگان‌های رزم پدافند هوایی نهاجا در جنگ تحمیلی، وجود دانش فنی برای تربیت نیروی انسانی دانش‌آموخته و متخصص در مسائل فنی و عملیاتی سازمان‌دهی و گسترش جنگ‌افزارهای پدافندی زمین به هوا در حین رزم است، به این معنی که با در نظر گرفتن شرایط سازمانی پیش از انقلاب که بر مبنای هواپایه طراحی و ساختار عملیاتی پیدا می کرد باید دانش فنی مبتنی بر ساختار تازه نیروی هوایی یعنی ساختار «زمین‌پایه» تحول می‌یافت.

پس از شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران با شرایط و نیازهای جنگ تحمیلی به سمت زمین‌پایه رفت و شهید منصور ستاری به سازمان‌دهی نیروها و طرح‌های گسترش‌ متنوع این موضوع را سرعت بخشید.

 ستاری، دیدگاه منفی مبتنی بر نبود دانش فنی به واسطه خلأ حضور مستشاران، امکان ارسال دانشجویان به خارج از کشور و دیگر محدودیت‌ها از جمله تحریم را نه تنها مانعی بر سر راه بومی‌سازی تخصص و دانش نمی‌دید بلکه بر فراز این مشکلات پلی برای توسعه زیرساخت‌های آموزشی و پژوهشی و فناوری در داخل کشور، بدون وابستگی به خارجی‌ها احداث کرد. او یگان‌های رزم پدافند هوایی نهاجا را به گونه‌ای به خودباوری رساند که در سراسر مناطق عملیاتی کشور در جنگ تحمیلی، توانستند با توان تخصصی بومی، توان رزمی خوبی را از خود نشان دهد.

 همافران و درجه‌داران و سربازان که آموزش‌دیده و آب‌دیده شدند و توانایی بسیار خوبی به دست آوردند نیروی انسانی متدین و متخصص پدافند هوایی نهاجا با کم‌ترین امکانات پشتیبانی و لجستیکی عملاً در بخش عملیات و رزم به خودکفایی رسیده و به بلوغ کامل و هوشمندانه در مقابله با دشمن داشتند و نیروی هوایی عراق، عملا توانایی خود را برای مقابله محدود کرد، در این زمینه ستاد نهاجا و ستاد فرماندهی پدافند هوایی در بخش کنترل و هدایت فرماندهی این امور را در حد مطلوب مدیریت و راهبری می‌کردند.

 

«امیر سرلشکر ستاری در حال بازدید از نمایشگاه تجهیزات هوایی پایگاه یکم شکاری مهرآباد»

 

بندرگاه لنگرگیری دانش و تخصص هوایی

یکی از تأکیدات و پیگیری‌های مستمر فرمانده نهاجا این بود که دانشکده خلبانی از قلعه مرغی درجنوب تهران به کوشک نصرت قم منتقل شود دلیل اصلی این پیگیری آن بود که شهید منصور ستاری روی موضوع. آموزش نیروی انسانی در داخل کشور و آماده‌سازی افراد دانشآموخته برای تامین نیازهای نیرو، تاکید جدی داشت  بر همین اساس برای ارتقا دانشکده خلبانی برنامه‌هایی داشت که به صورت مستمر پیگیری می‌کرد.

او دانشکده خلبانی نهاجا را هم به لحاظ تجهیزات آموزشی، انتخاب نفرات برای استادخلبانی و همچنین نفرات دانشجو به سطح قابل قبولی از کارآمدی رساند . به طوری که این دانشکده به بندرگاهی برای پهلوگرفتن کشتی‌های تخصص هوایی و پدافندی بدل شد.

همان خلبانان دیروز جنگ که حماسه حمله به هاش .۳ در عراق را رقم زدند، به این دانشکده امدند و دانش و مهارت خود را برای تربیت نسل تازه‌ای از استادان خلبان عرضه داشتند.

نهضت دیگر در حوزه دانشی و فنی، به ساخت قطعات و تعمیرات اساسی تا مرحله ساخت هواپیمای آموزشی برمی‌گردد. نهضتی که در نهایت منجر به ساخت هواپیمای آموزشی پرستو شد. ساخت این هواپیما، خیز بزرگ برای ساخت هواپیمای شکاری در پروژه اوج نهاجا را کلید زد. ستاری و همراهانش در این پروژه، قدم های بزرگ، اثرمند و سریعی برای تولید جنگنده بومی برداشتند.

فرمانده آسمانی نیروی هوایی بر موضوع خوب یاد گرفتن و خوب یاددادن تأکید داشت و این موضوع را از همان زمانی که در ارتفاعات سرد همدان و کنار همسنگرانش در رادار سوباشی بود و رادار آمریکایی کار می‌کرد، صحه گذاشته بود. این رادار جزو نخستین رادارهای غرب درایران است که ستاری با توجه به مهارت‌هایی که در آمریکا آموخته بود بر آن تسلطی بالا داشت اما به خوبی ریزه‌هکاری‌ها و نکات این رادار را به دیگر همسنگرانش نیز می‌آموخت. منش و اخلاق استادی را در کنار تخصص راداری به خوبی ردر جوانی بارور ساخته بود و بزرگان نهاجا به واسطه همین ویژگی‌ها رادار منصور را به عنوان افسری جوان اما متخصص در کنترل شکاری قبول داشتند وبه او احترام می‌گذاشتند.

امروز اگرچه منصورستاری و تعداد زیادی از همراهانش درمیان ما  حضور فیزیکی ندارند اما اندیشه ترواش یافته از ذهن او در باور به توانمندی و خوداتکایی در ذهن و تاریخ کشور ماندگار شده  است. ساخت جنگنده کوثر، تولید رادار ملی، ساخت و نگهداری سامانه‌های مهم پدافندهوایی، میوه‌های شیرین اندیشه والایی است که شهید منصور ستاری چند دهه پیش نهال ان را غرس کرد.

امیر سرلشکر شهید منصور ستاری، پانزدهم دی‌ماه 1373 همراه با جمعی از فرماندهان نیروی هوایی در سانحه هوایی نزدیک اصفهان به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

 

گزارش از پایگاه اطلاع‌رسانی شهید ستاری

 

پایان پیام/